Osoba fizyczna i osoba prawna to podstawowe podmioty prawa cywilnego. Mają one odmienne cechy oraz posiadają inne uprawnienia, które otrzymują w określonym przez przepisy momencie.
Osoba fizyczna to prawne określenie człowieka od chwili urodzenia do chwili śmierci. Oznacza to, że osobą fizyczną jest każdy człowiek, bez względu na jego wiek, płeć czy stan zdrowia fizycznego lub psychicznego.
Każda osoba fizyczna posiada zdolność prawną do bycia podmiotem praw i obowiązków. Zgodnie z art. 8 Kodeksu cywilnego zdolność prawna jest nabywana przez każdego człowieka z chwilą urodzenia. Tym samym wszyscy ludzie, od chwili urodzenia aż do śmierci, są uczestnikami stosunków prawnych.
Oprócz zdolności prawnej osoby fizyczne posiadają również zdolność do czynności prawnych. W odróżnieniu od zdolności prawnej, która przysługuje każdej osobie fizycznej, zdolność do czynności prawnej dotyczy tych osób, które spełnią określone warunki. Chodzi przede wszystkim o kryterium wieku oraz brak ubezwłasnowolnienia całkowitego.
Zdolność do czynności prawnych osób fizycznych oznacza, że mogą one zaciągać zobowiązania i swobodnie dysponować swoimi prawami we własnym imieniu. Zakres zdolność do czynności prawnych osób fizycznych może być następujący:
Jeden podmiot gospodarczy nie może być równocześnie osobą fizyczną i osobą prawną. Osoba fizyczna, zakładająca jednoosobową działalność gospodarczą, zachowuje status osoby fizycznej i z tego tytułu posiada również zdolność do czynności prawnych. Jest zatem zdolna do czynności prawnych bez względu na to, czy założyła działalność, czy nie. Zgodnie z przepisami taka osoba we wszelkiego rodzaju stosunkach prawnych występuje zawsze jako osoba fizyczna z imienia i nazwiska.
Przykłady:
Jednoosobowa działalność gospodarcza chroniona jak konsument – dowiedz się więcej >>
Pojęcie osoby prawnej definiuje kodeks cywilny. Istotą osoby prawnej jest to, iż jako jednostka organizacyjna (przedsiębiorstwo, spółka, związek zawodowy itd.) jest wyposażona przez przepisy prawa w zdolność prawną i zdolność do czynności prawnej. Zgodnie z art. 33 Kodeksu cywilnego osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
Podstawę do powstania osób prawnych stanowią akty założycielskie, statuty oraz umowy założenia. W chwili powstania osoby prawne zyskują zdolność prawną. W ten sposób stają się podmiotem praw i obowiązków, a także mogą stać się uczestnikami obrotu prawnego. Nieodzownym elementem każdej osoby prawnej jest:
Osoby prawne można podzielić na 3 grupy:
Prawo cywilne przewiduje dodatkowo trzeci typ uczestników obrotu prawnego. Są to jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Nie są one osobami prawnymi, ale mają zdolność prawną. Do tej grupy zaliczamy między innymi:
Jedną z kluczowych różnic między osobą fizyczną a osobą i prawną jest moment otrzymania zdolności do zaciągania zobowiązań i nabywania praw. Osoby fizyczne pełną zdolność zyskują wraz z osiągnięciem pełnoletności. U osób prawnych dzieje się to w momencie wpisania do właściwego rejestru np. Krajowego Rejestru Sądowego.
Ważną cechą odróżniającą osoby fizyczne i prawne jest również to, że w przypadku osób prawnych zdolność do czynności prawnych nie dzieli się na pełną i ograniczoną. Dopóki osoba prawna widnieje we właściwym dla niej rejestrze, utrzymuje pełną zdolność do podejmowania czynności prawnych.
Źródła:
