Sądowe zabezpieczenie roszczeń w transakcjach handlowych

Po co zabezpiecza się roszczenie?

Zabezpieczenie roszczeń zapobiega wyzbyciu się majątku przez dłużnika podczas postępowania sądowego. Proces w sądzie może toczyć się nawet kilka lat. W tym czasie dłużnik może stać się niewypłacalny, ukryć lub sprzedać swój majątek. Uzyskanie zabezpieczenia roszczeń zwiększa szanse na skuteczną egzekucję należności.

Po otrzymaniu sądowego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, strona wnosząca pozew kieruje wniosek do komornika o zabezpieczenie. Komornik może dłużnikowi zająć rachunek bankowy, wierzytelności, ruchomości itd. Tak uzyskane środki  zostają „zamrożone” na czas postępowania sądowego.

Dowiedz się na czym polega windykacja >>

Zabezpieczenie roszczeń – dwie przesłanki

O udzielenie zabezpieczenia może wnosić każda strona postępowania. Musi jednak spełnić dwa warunki: uprawdopodobnić roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

Uprawdopodobnienie roszczenia nie musi być sformalizowane. Nie trzeba przedstawiać wszystkich dokumentów potwierdzających istnienie roszczenia, a sąd nie przeprowadza żadnych dowodów osobowych (tj. przesłuchania świadków lub stron). Twierdzenie uprawnionego o istnieniu roszczenia musi jednak być poparte źródłami. Źródłem roszczenia może być przykładowo czynność prawna, przepis ustawy czy akt administracyjny.

W praktyce najczęściej wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia składany jest wraz z pozwem i zawiera wszystkie dowody potrzebne zarówno do uprawdopodobnienia roszczenia, jak i jego udowodnienia.

Zabezpieczenie roszczeń w transakcjach handlowych

Zabezpieczenie roszczeń w transakcji handlowej różni się od typowego zabezpieczenia roszczeń, ponieważ stosuje się domniemanie  interesu prawnego (złej sytuacji finansowej dłużnika). Strona wnosząca pozew nie musi uprawdopodabniać interesu prawnego, jeśli:

• dochodzi zapłaty należności z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu Ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych
• wartość tej transakcji nie przekracza 75.000 zł
• dochodzona należność nie została zapłacona
• od dnia upływu terminu płatności należności upłynęły min. 3 miesiące.

Kiedy można złożyć wniosek o zabezpieczenie roszczenia majątkowego?

Wniosek o zabezpieczenie może być wniesiony zarówno przed wniesieniem pozwu, jak i już w trakcie postępowania sądowego. Może więc być sformułowany zarówno w osobnym piśmie, jak i stanowić element pozwu.

Opłaty od wniosku o zabezpieczenie roszczeń

Jeśli wniosek o zabezpieczenie powództwa składany jest przed wszczęciem postępowania podlega opłacie w wysokości 1/4 opłaty należnej od pozwu o to roszczenie. Opłatę od wniosku o zabezpieczenie zalicza się na poczet opłaty za złożenie pozwu. W przypadku złożenia wniosku w treści powództwa jest on wolny od opłat. Opłata od wniosku złożonego  już w trakcie postępowania wynosi 100 zł.

W jaki sposób zabezpieczyć roszczenie pieniężne?

Wniosek o zabezpieczenie powinien wskazywać sposób zabezpieczenia roszczeń. W przypadku roszczeń pieniężnych może nim być:

• zajęcie ruchomości;
• depozyt, czyli zajęcie wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności poprzez poprzez dokonanie wpłaty środków na konto Ministra Finansów;
• obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową;
• ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu;
• obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską;
• ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
• ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego.

We wniosku o zabezpieczenie należy wskazać do jakiej kwoty ma nastąpić zabezpieczenie. Nie może ona być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia i kosztami wykonania zabezpieczenia.

Kompendium wiedzy o faktoringu >>